Większość umów zawiera się w formie pisemnej lub na trwałym nośniku. Czy możliwe jest ustne zawieranie umów? Jak zaopatruje się na to polskie prawo? Odpowiadamy w poniższym artykule.
Zawieranie umowy
W prawie cywilnym znajduje się zasada swobody umów, której regulacje znajdują się w artykule 353 [1] Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z nimi, strony mają możliwość kształtowania stosunków prawnych w dowolny sposób. Zasady te nie mogą być sprzeczne wobec natury stosunku prawnego, regulacjom prawnym czy zasadom życia społecznego.
Forma pisemna a umowy dnia codziennego
Jednym z przykładów umowy dnia codziennego zawartej w formie ustnej jest kupno danych towarów w sklepie. Oświadczenie w formie pisemnej należy złożyć jasno, bez wzbudzających wątpliwości. Umowa ustna nie ma przeszkód prawnych.
Do takich umów należą np. umowy dostawy czy umowy dotyczące robót budowlanych. Taką umowę można zawrzeć ustnie, jednak w kwestiach spornych jak niewywiązanie się z niej, forma pisemna będzie dowodem w sprawie.
Jednak nie każdą umowę można zawrzeć w ten sposób. Umową, która jest zawierana tylko w formie pisemnej jest umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości czy przejęcia długów.
Umowa o pracę w formie ustnej
Czy umowa o pracę może być zawierana w formie ustnej? W art. 29 § 2 Kodeksu Pracy określona jest konieczność zawarcia umowy o pracę na piśmie. Jeśli została ona zawarta ustnie, pracodawca ma obowiązek przygotować ją w formie pisemnej wraz z jej warunkami. W przypadku braku potwierdzenia jej w tej formie, mamy do czynienia z przestępstwem przeciwko prawom pracownika. Nie jest to jednoznaczne z nieważnością takiej umowy. Zawarcie umowy ustnej zostaje potwierdzone w momencie oświadczenia woli przez każdą stronę i dopuszczenie pracownika do pracy. Umowa w formie ustnej musi zawierać zakres obowiązków, czas obowiązywania umowy oraz wynagrodzenie.
W momencie zwlekania ze sporządzeniem umowy w formie pisemnej przez pracodawcę, pracownik może wypowiedzieć ją z jego winy. Niestety zawieranie takiej umowy w formie ustnej może doprowadzić do nieokreślenia wysokości wynagrodzenia pracownika. Wtedy należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie, które jest adekwatne danemu stanowisku i kwalifikacjom.
Realizacja umowy w formie ustnej a pożyczka
Umowa ustna może także dotyczyć udzielania pożyczki. Jednak nie obejmuje ona każdej kwoty oraz formy. Umowa pożyczki zawartej ustnie dotyczy tylko tych, które nie przekraczają 1000 zł. Przy kwocie, która przekracza tę wysokość konieczne jest sporządzenie umowy na piśmie. Brak takiej formy prowadzi do nieważności oraz ewentualnych ograniczeń w trakcie działań postępowania dowodowego, jeśli powstanie spór między stronami.
Ustna umowa sprzedaży
Ten rodzaj umowy funkcjonuje również w sprzedaży. Jeśli umówiliśmy się na sprzedaż danej rzeczy za określoną kwotę i wysłaliśmy ją kupującemu, jednak on nie zapłacił całkowitej kwoty za przedmiot, mamy prawo do ubiegania się o zwrot pieniędzy. Warto w takim przypadku zachować potwierdzenie nadania przedmiotu lub potwierdzenie odbioru.
Może zaistnieć sytuacja, w której wykonano umowę zawartą ustnie, jednak droga jej wykonania była inna niż ta, na którą była umowa. Dlatego konieczne jest zawarcie umowy i potwierdzenie jej na nośniku trwałym lub za pośrednictwem SMSa lub maila. Taka forma stanowi dowód w sprawie toczonej na drodze sądowej.
