Będąc pracodawcą, który nie ma wykształcenia prawniczego, pewnie często zadajesz sobie to pytanie: Kodeks Pracy, czy Kodeks Cywilny? Który z nich jest odpowiednim narzędziem do regulowania wielu aspektów Twojej działalności?

Jaki jest stosunek prawa pracy do prawa cywilnego?

Ustawodawca przedstawił powyższy stosunek jednego prawa do drugiego w Art. 300 Kodeksu Pracy. Czytając zatem ten przepis dowiadujemy się, iż we wszelkich przepisach, które nie posiadają uregulowania w Kodeksie Pracy (oczywiście chodzi tutaj o stosunek pracy), stosuje się odpowiednio przepisy zawarte w Kodeksie Cywilnym, jednakże pod warunkiem, że nie są one sprzeczne z Kodeksem Pracy. Jak wiadomo w pracy stosowane są zazwyczaj przepisy Kodeksu Pracy, które obowiązują zarówno pracodawcę, jak i też pracownika. Bywają jednak takie sytuacje, gdzie nie znajdziesz odpowiedniego przepisu w Kodeksie Pracy i musisz wówczas zajrzeć do Kodeksu Cywilnego.

Kiedy w pracy stosujemy Kodeks Cywilny?

Sytuacje kiedy musisz zastosować w pracy przepisy Kodeksu Cywilnego są następujące:
– dana sprawa nie jest uregulowana przepisami Kodeksu Pracy, ani też we wszystkich innych obowiązujących dokumentach, które mają związek z prawem pracy,
– pamiętaj o tym, by przepisy Kodeksu Cywilnego stosować odpowiednio a nie wprost. Oznacza to, że należy je odpowiednio zmodyfikować w sytuacjach, które nie są opisane w przepisach prawa pracy,
– zanim w danej sytuacji zastosujesz przepisy Kodeksu Cywilnego, sprawdź, czy nie są one sprzeczne z przepisami prawa pracy. Oznacza to, iż należy je sprawdzić pod kątem konstytucjonalnym, prawem pracy (rozdział II i II a działu pierwszego) i zasadą ryzyka podmiotu zatrudniającego oraz innymi przepisami prawa pracy

Dlaczego stosować wówczas Kodeks Cywilny?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: ponieważ prawo pracy wywodzi się od prawa cywilnego. Dlatego bywają takie sytuacje, których nie znajdziesz w Kodeksie Pracy, ale za to są one umieszczone w Kodeksie Cywilnym. Zawsze jednak przed zastosowaniem w pracy Kodeksu Cywilnego, należy szczegółowo przeanalizować daną sytuację i upewnić się, iż nie znalazła ona swego miejsca w Kodeksie Pracy. Przykładem może być tutaj tzw. potrącenie, które pracodawcy stosują bardzo często wobec swoich pracowników, gdyż sugerują się Kodeksem Cywilnym. Tą kwestię reguluje jednak Kodeks Pracy, który wyraźnie stanowi, że pracownikowi potrącić można część pensji, jeśli uprzednio wyrazi on swoją zgodę na piśmie. Oczywiście nie dotyczy to tzw. potrąceń na rzecz Komornika Sądowego.

Jak można zatem stwierdzić, w pracy można stosować zapisy Kodeksu Cywilnego, ale tylko i wyłącznie w określonych sytuacjach, które nie zostały opisane w Kodeksie Pracy. To jednak można uczynić dopiero po naprawdę szczegółowej analizie przepisów. Dlatego też warto w takich przypadkach skorzystać z pomocy fachowców, czyli prawników. Pamiętaj, iż jeżeli błędnie w pracy zastosujesz przepis prawa cywilnego, to popełniasz wówczas wykroczenie. Kieruj się zawsze jedną zasadą: nieznajomość prawa, nie zwalnia Cię od ponoszenia odpowiedzialności za swoje czyny.

W artykule wykorzystano materiały, które nadesłała Kancelaria Adwokacka Krzysztof Śpiewak